Sztuka starożytna

Sztuka starożytna kojarzy się przede wszystkim ze sztuką starożytnej Grecji i Rzymu, należy pamiętać jednak o wpływie Egiptu i Mezopotamii, a także o dalszej kulturowo od naszej sztuce Chin i Japonii oraz Ameryki Środkowej i Południowej. Każda z wymienionych cywilizacji miała własne, charakterystyczne dla siebie cechy i style. Pojawiają się również cechy wspólne. Oto najważniejsze informacje.

Sztuka starożytnego Egiptu

Sztuka starożytnego Egiptu stanowiła nie tylko wyraz artystycznego geniuszu, ale również odzwierciedlała ważne aspekty kultury, religii i wierzeń tego wielowiekowego społeczeństwa.

Piramidy w Gizie
Piramidy w Gizie, Egipt

Sztuka starożytnej Mezopotamii

Sztuka starożytnej Mezopotamii (obszar dzisiejszego Iraku, Syrii i Turcji), charakteryzuje się przede wszystkim monumentalnymi budowlami, ozdobnymi reliefami i rzeźbami o tematyce religijnej. Sztuka ukierunkowana była na oddawanie czci bogom, tworzona była również ceramika, rzeźba i wyroby z brązu.

fragment bramy isztar
Fragment bramy Isztar, Muzeum Pergamońskie w Berlinie

Sztuka starożytnej Grecji

Sztuka starożytnej Grecji, rozwijająca się między VIII a IV wiekiem p.n.e., to niezwykle wpływowy i różnorodny zbiór dzieł, które odegrały kluczową rolę w kształtowaniu europejskiej estetyki i kultury. Charakteryzowała się harmonią proporcji i idealizacją ciała ludzkiego, szczególnie w rzeźbie i malarstwie, gdzie narodziło się pojęcie kanonu greckiego piękna. Architektura obejmowała zarówno monumentalne świątynie, np. Partenon, jak i teatry, np. w Epidaurze, o wyjątkowej akustyce. Wazy, ceramika i mozaiki stanowiły kolejne wyraziste aspekty tej sztuki, przedstawiając głównie sceny mitologiczne czy z życia codziennego.

Erechtejon – Kariatydy, Ateny, Akropol
Erechtejon – Kariatydy, Akropol, Ateny

Zobacz wpisy:

Sztuka starożytnego Rzymu

Sztuka starożytnego Rzymu wykazywała silne wpływy greckie, ale również rozwijała własne charakterystyczne cechy. Architekci rzymscy wykorzystali łuki w innowacyjny sposób. Rzeźba rzymska często koncentrowała się na pomnikach triumfalnych, oddając postacie w sposób realistyczny i pełen ekspresji. Mozaiki zdobiły posiadłości rzymskie, ukazując sceny mitologiczne, polowania i życie codzienne.

Panteon, Rzym
Panteon, Rzym

Sztuka starożytnych Chin

Sztuka starożytnych Chin wykazywała głębokie zakorzenienie w tradycji i filozofii chińskiej. Architektura chińska skupiała się na budowlach o symbolicznym znaczeniu, takich jak cesarskie pałace i świątynie, gdzie harmonia, proporcje oraz symetria były kluczowe. Rzeźba koncentrowała się na przedstawianiu postaci ludzkich i zwierzęcych, często związanych z buddyzmem i taoizmem, prezentując elegancję i delikatność formy. W malarstwie, zarówno na jedwabiu jak i na papierze, dominowały pejzaże, kwiaty i ptaki.

Terakotowa Armia
Terakotowa Armia, Muzeum w Xi’An, Chiny

Sztuka starożytnej Japonii

Sztuka starożytnej Japonii kształtowała się pod wpływem zarówno kultury chińskiej, jak i koreańskiej, jednocześnie zachowując unikalne cechy kulturowe. Budowano drewniane świątynie i pałace, w tym słynne buddyjskie pagodowe domy, często bogato zdobione rzeźbionymi detalami. Rzeźba koncentrowała się na figurkach buddyjskich oraz kami (boskich istot), wyrażając duchową głębię i ascetyczny styl.

Senso-ji
Senso-ji, Tokio, źródło: commons.wikimedia.org

Sztuka starożytnej Ameryki Środkowej i Południowej

Obejmuje cywilizacje takie jak Majowie, Aztekowie, Inkowie i wiele innych. Manifestowała się poprzez monumentalne budowle, jak piramidy, świątynie i miasta, ukazujące zaawansowane umiejętności inżynieryjne. Występowała także rzeźba i płaskorzeźba w kamieniu oraz glinie, przedstawiająca zarówno postaci ludzkie, jak i mityczne. Mozaiki, freski i tkaniny stanowiły wyrazisty element kultury wizualnej, często ilustrując historie, genealogie i praktyki rytualne.

Cusco, Peru
Cusco, Peru