Georges Seurat, Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte, 1884-86 r., olej na płótnie, 200 x 300 cm, Art Institute, Chicago. Źródło: Georges Seurat, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons.
Dzieło Georges’a Seurata, „Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte”, to dobrze wyważony kompozycyjnie obraz, który prezentuje ludzi spędzających wolny czas na świeżym powietrzu. Obraz jest głównym przykładem puentylizmu. Artysta przedstawia na nim ludzi z różnych klas społecznych spędzających leniwe niedzielne popołudnie w paryskim parku. Seurat zaczął go malować wiosną 1884 roku i ukończył dwa lata później.
Jakie środki ekspresji zastosował artysta?
Impresjoniści zaczęli operować zupełnie innymi środkami przekazu od swoich poprzedników. Zainteresowani byli przede wszystkim wpływem światła na obraz, a szczególna rolę odgrywała dla nich barwa. Georges Seurat razem z Paulem Signac’iem stworzyli nową technikę malarską – dywizjonizm (nakładanie na płótno plamek wprost z tubek), który wyewoluował w puentylizm.
Puentylizm (pointylizm), którym Seurat malował “Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte” delikatnie deformuje rzeczywistość. Formy na obrazie są zwarte, a postacie przedstawione są sylwetkowo i nie wyrażają emocji, mają nieco geometryczne kształty. Oglądając dzieło można poczuć spokojny nastrój niedzielnego popołudnia.
Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte – kompozycja obrazu
Kompozycja została ujęta w poziomym prostokącie, jest statyczna i otwarta. Ponadto kompozycja jest asymetryczna i rytmiczna. Na obrazie przedstawiona jest scena rodzajowa, wielopostaciowa, w której figury rozmieszczone są w całej kompozycji. Kobieta w czerwonym stroju w centrum obrazu przecina go jakby na pół. Scena rozgrywa się w plenerze, a elementy krajobrazu tworzą linie pionowe i diagonalne. Istotną rolę w kompozycji odgrywają również padające cienie osób i drzew. Artysta wykorzystał perspektywę linearną rzutu czołowego.
Georges Seurat, Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte, 1884-86 r., olej na płótnie, 200 x 300 cm, Art Institute, Chicago. Źródło: Georges Seurat, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons.
Kolorystyka obrazu Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte
Georges Seurat wykorzystuje szeroką gamę barwną, na obrazie delikatnie przeważają barwy chłodne. Artysta wykorzystuje jedynie barwy chromatyczne, która są nasycone i czyste, odchodzi od koloru lokalnego (rzeczywistego koloru rzeczy). Seurat stosuje kontrasty temperaturowe, dopełniające oraz zasady dywizjonizmu i relatywizmu barwnego (uwzględnia kolor lokalny przedmiotu czy jego barwy sąsiadujące i kontrastujące). Występuje repetycja czerwieni.
Obraz namalowany jest techniką puentylizmu (pointylizmu), czyli każdy elementu obrazu oddane są za pomocą licznych drobnych dotknięć pędzla (punktów) w czystych barwach, a dopiero patrząc z daleka punkty zlewają się tworząc inny ton koloru.
Światłocień w obrazie Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte
Światło na obrazie jest naturalne, jego źródło znajduje się z lewej strony, poza obrazem. Pierwszy plan obrazy jest mocno zacieniony. W dalszym planie istotna rolę w kompozycji odgrywają poziome i diagonalne cienie rzucane przez osoby i drzewa. Cienie i światła mają własny koloryt, czyli występuje autonomia kolorystyczna światła i cienia.
