We wcześniejszych artykułach przedstawione zostały cechy architektury i rzeźby gotyckiej. Teraz skupimy się najwybitniejszych przedstawicielach tego okresu. Zobacz kim byli najwybitniejsi twórcy gotyku.
Tillman Riemenschneider
Tillman Riemenschneider (1460-1531) stworzył styl pełen siły i realizmu, stosował światłocieniowy modelunek, co pozwoliło mu na odrzucenie rzeźby polichromowanej . Nowością było ażurowanie tylnych ścian ołtarza. Zwracał uwagę na indywidualizację rysów twarzy, naturalność postaci, ekspresyjną gestykulację.
Najsłynniejsze jego dzieło to Ołtarz Świętej Krwi z kościoła świętego Jakuba w Rothenburgu, czyli tryptyk wyrzeźbiony w drewnie lipowym, przedstawiający sceny z życia Jezusa w części środkowej ostatnia wieczerze.
Wit Stwosz
Wit Stwosz (1447-1533) niemiecki malarz, rzeźbiarz, miedziorytnik (grafik). Przybył z Norymbergii do Krakowa około 1477 roku, gdzie pracował przez 19 lat. W 1496 powrócił do Norymbergii. Tam został wplątany w aferę fałszerstwa i potępiony.
Najsłynniejsze dzieła Wita Stwosza to:
- ołtarz w Kościele Mariackim w Krakowie,
- kamienny krucyfiks z Kościoła Mariackiego,
- nagrobek kazimierza Jagiellończyka na Wawelu,
- projekt do odlewu brązowej płyty Kallimacha z Kościoła Dominikanów w Krakowie.
Ołtarz w kościele Mariackim powstał w 1489 roku. Jest to pentaptyk, czyli forma 5-cio częściowa: w części środkowej przedstawiono została scena zaśnięcia Panny Maryi, powyżej jest scena Wniebowzięcia, a ponad ołtarzem znajduje się scena koronacji, której towarzyszą święci polscy: Stanisław i Wojciech. Na skrzydłach bocznych ukazano 6 scen: od zwiastowania do zesłania Ducha Świętego. Po zamknięciu ukazuje się 12 scen obejmujących życie Maryi i mękę Chrystusa. Całość wsparta jest na predelli, na której przedstawiono drzewo Jessego, czyli drzewo genealogiczne Maryi i Chrystusa. Dzieło to prezentuje styl realistyczny, zwraca uwagę naukowa wierność przedstawionej roślinności, konkretność mebli i wszelkiego domowego dostatku.
Jörg Syrlin Starszy (1425-1491)
główne dzieło Jörga Syrlina Starszego (1425-1491) to stela w klasztorze w Ulm.
Realizm rzeźby gotyckiej reprezentuje Claus Sluter i Piotr Parler
Claus Sluter (1350-1405/6) – w roku 1395 przybył do Dijon, gdzie pracował dla księcia Burgundii wykonując jego nagrobek z figurami płaczków odprowadzającymi zwłoki z posągiem księcia. Głównie jego działalność związana była jednak z klasztorem Kartuzów, dla którego w latach 90 XIV wieku wykonał dekorację rzeźbiarską portalu, na którą składają się figury Filipa II i jego żony oraz patronów św. Jana Chrzciciela i św. Katarzyny (symbol – koło), którzy polecają ich ukazanej pośrodku Maryi z dzieciątkiem. Na dziedzińcu tego klasztoru artysta rzeźbami ozdobił fontannę – powstała tak zwana studnia Mojżesza z postaciami proroków i krucyfiksem na szczycie.
Claus Sluter dążył do:
- uzyskania efektów ekspresyjnych,
- dokładnej charakterystyki,
- nie zrezygnował nawet z przedstawienia brzydoty.
Piotr Parler (1330-1399) – pochodził z rodu budowniczych i rzeźbiarzy gotyckich, działających w Czechach i Niemczech w XIV i XV w. Piotr zasłynął z budowy katedry św. Wita w Pradze, do której wykonał także rzeźby – popiersie w strefie triforium. Wśród wizerunków członków rodziny cesarskiej biskupów i kanoników umieścił swój portret (nietypowe jak na gotyk). Wizerunki te cechuje realizm i indywidualizacja rysów twarzy.
