Zdobiony freskami sufit Kaplicy Sykstyńskiej niewątpliwie jest jednym z najwspanialszych dzieł sztuki na świecie, bo chyba każdy kojarzy chociaż fragment przedstawiający stworzenie Adama. Czytaj dalej, by zobaczyć zdjęcia i opisy poszczególnych fresków z tej budowli.
Odpowiadamy na pytania:
- Gdzie jest kaplica sykstyńska?
- Kto namalował freski w Kaplicy Sykstyńskiej?
- Jakie są cechy kompozycji malowideł z Kaplicy Sykstyńskiej?
Kaplica Sykstyńska – gdzie się znajduje i co to jest?
Budowa kaplicy trwała sześć lat od 1475 do 1481 roku na zlecenie papieża Sykstusa IV i służyła jako kaplica papieska. Aktualnie Kaplica Sykstyńska należy do kompleksu Muzeów Watykańskich w Rzymie.
Kaplica Sykstyńska – kto malował?
Freski w Kaplicy Sykstyńskiej są dziełem Michała Anioła (Michelangelo Buonarroti), związane są z renesansem (cinquecento). Źródłem ikonograficznym dla fresków przede wszystkim była Biblia, ale pojawia się również motyw zaczerpnięty z mitologii, np. postać Charona.
Należy jednak pamiętać, że nie tylko Michał Anioł był odpowiedzialny za zdobienie tej Kaplicy. Początkowo na życzenie Sykstusa IV sprowadzono z Toskanii najwybitniejszych artystów tamtych czasów: Pietro Perugino, Domenico Ghirlandaio, Sandro Botticelli i Cosimo Rosselli, a później także Luca Signorelli, Piero de Cosimo, Bartolomeo della Gatta, Fra Diamante i Pinturicchio. Którzy odpowiedzialni byli za stworzenie dwóch cykli fresków dwa cykle fresków: jeden poświećony był Mojżeszowi, drugi Jezusowi – tzw. Stara Sykstyna.
Dopiero następca Sykstusa IV – Juliusz II zaproponował dokończenie dzieła Michałowi Aniołowi, który jest odpowiedzialny za: Oddzielenie światła od ciemności, Stworzenie gwiazd, Oddzielenie ziemi od wód, Stworzenie Adama, Stworzenie Ewy, Grzech pierworodny i wypędzenie z Raju, Ofiara Noego, Potop i Pijany Noe, a następnie Wniebowzięcie Matki Boskiej i Sąd Ostateczny.
Dodatkowo za arrasy stworzone w latach w latach 1515–1521 i przedstawiające sceny z życia świętych Piotra i Pawła odpowiada Peters van Aelst,
Sistine Chapel, CC BY 2.5, via Wikimedia Commons
Cechy fresków z Kaplicy Sykstyńskiej
Malowidła na sklepieniu Kaplicy wykonane są techniką fresku (al fresco). Co oznacza ta technika i czym się cechuje?
- Jest to technika technika malarstwa ściennego.
- Wykonuje się je na na mokrym tynku, z wykorzystaniem wapna w zaprawie.
- Cechują się dużą trwałością.
- Z powodu czasu schnięcia tynku, maluje się je fragmentami.
Co przedstawiają freski w Kaplicy Sykstyńskiej?
Michelangelo, Public domain, via Wikimedia Commons
Sąd Ostateczny
Dzieło przedstawia Sąd ostateczny podczas końca świata. Jezus Chrystus jest sędzią, a otaczają go są zbawieni oraz święci (m.in. św. Bartłomiej czy św. Wawrzyniec). Po jego prawej stronie ukazana jest Matka Boska. Poniżej przedstawiona została droga do piekła, gdzie trafiają grzesznicy skazani na piekło (wśród nich wspomniany wcześniej Charon). U góry widzimy postacie aniołów trzymających atrybuty Męki Pańskiej (znajdują się w partiach oddzielonych łukami).
Sąd Ostateczny – kompozycja
Kompozycja Sądu Ostatecznego jest otwarta, wielofiguralna i poprzez poruszone sylwetki postaci dynamiczna. Kompozycja dąży do symetrii, można wyróżnić 3 strefy: strefa nieba z aniołami u góry, po środku w centrum usytuowana jest postać Jezusa Chrystusa, zaś na dole strefa potępionych. Dzieło ma formę pionowego prostokąta, który ograniczony jest u góry lunetami sklepienia.
Stworzenie Adama
W tej kompozycji dominują dwie postacie: Bóg ukazany jako starszy mężczyzna w draperii i otoczeniu bezskrzydlatych aniołów po prawej oraz odpoczywający Adam po lewej. Bóg wyciąga ramię w stronę Adama, stykając palce wskazujące, tym samym dając Adamowi życie. Jest to nie tylko Stworzenie Adama, lecz symbol stworzenia całej ludzkości. Ciało Adama ułożone tak, że tworzy jak gdyby odbicie Twórcy, co symbolizuje stworzenia człowieka na podobieństwo Boga.
Poza symboliką obraz ukazuje ogromną wiedzę artysty o anatomii człowieka. Znaleźli się też badacze, którzy dostrzegli podobieństwo formy, na której przedstawiony jest Stwórca do mózgu, a inni do macicy, z której rodzi się człowiek.
Zwiedzanie Kaplicy Sykstyńskiej
Freski Kaplicy Sykstyńskiej są tak złożone, że na zwiedzanie zabytku najlepiej przeznaczyć więcej czasu. Poza tym w Muzeach Watykańskich znajdują się także inne wybitne dzieła, np.: „Przemienienie Pańskie” Rafaela, „Złożenie do grobu” Caravaggio czy „Grupa Laokoona”. Zawsze warto sprawdzić aktualne informacje dotyczące zwiedzania na oficjalnej stronie Muzeów Watykańskich. Strona ta umożliwia również wirtualny spacer po Kaplicy Sykstyńskiej.
Źródła:
cke.gov.pl
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/wielu-mistrzow-kaplica-sykstynska/