Cechy stylu gotyckiego opisanego w częściach dotyczących architektury i rzeźby, są stosowane również w malarstwie gotyckim. W kompozycji zastosowane są rytmiczne pionowe linie, ozdobione roślinnymi dekoracjami.
Podczas trwania gotyku rozwijało się malarstwo książkowe (miniaturowe), malarstwo sztalugowe (niezależne), freski i witraże.
Cechy malarstwa gotyckiego:
- dążenie do realizmu (ukazywanie indywidualnych cech, przeżyć – za pomocą wyrazu twarzy, gestów, w naturalnym otoczeniu)
- zastosowanie światłocienia i perspektywy.
Gotyckie freski
Freski rozwinęły się głównie we Włoszech, najwybitniejszym twórca był Giotto di Bondone (1266-1303), np.: freski Marii i Jezusa w kaplicy dell’Arena w Padwie, freski w kościele Santa Croce we Florencji, freski w bazylice w Asyżu.
Miniatury gotyckie
Na miniaturach przedstawiane były sceny rodzajowe: uczty czy polowania, malarstwo książkowe szczególnie rozwinięte było w regionie Dijon.
Malarstwo niezależne
W tym czasie pojawiło się malarstwo niezależne, z dominującą tematyka religijną. Tworzone na desce umożliwiało poruszanie się w przestrzeni. Malarstwo nie było już przywiązane do budynku. Najistotniejsze było malarstwo flamandzkie, które opisujemy szerzej we wpisie na temat malarstwa niderlandzkiego XIV wieku.
Witraż w sztuce gotyckiej
Witraż to technika malarska, która służy do wykonania ze szkła dekoracyjnych kompozycji, stanowiących uzupełnienie otworów okiennych. Podstawą witraży jest karton. Jak wyglądał były proces powstawania witrażu w gotyku?
- Kalkowanie projektu w skali 1:1 na karton.
- Zrobienie szablonu.
- Cięcie szkła od kartonowego szablonu.
- Tępienie krawędzi szkła.
- Malowanie konturów na poszczególnych kawałkach szkła (na przykład facjata Jezusa).
- Podgrzewanie ołowiu, wlewanie go do formy w celu uzyskania pręcików.
- Patynowanie – specjalną farbą nakłada się na kawałki szkła. Patynowanie jest procesem odwrotnym do malowania.
- Wybieranie zbyt dużej ilości farby w konkretnym miejscu, na podświetlanym duranie,aby stworzyć światłocień.
- Ołowienie, lutowanie i szczotkowanie.
- Wyczyszczenie, zamontowanie.
Specyfika witrażowa polega na operowaniu czystymi kolorami, podczas gdy podstawowy rysunek tworzony jest przez ramki.