Kubizm to jeden z najważniejszych kierunków w sztuce XX wieku. Nazwa powstała przypadkowo i początkowo miała znaczenie negatywne. Wywodzi się ze słowa “cubes” – sześcian.
Odpowiadamy na pytania:
- Czym jest kubizm w sztuce?
- Kiedy powstał kubizm w malarstwie
- Kto zapoczątkował kubizm?
- Skąd pochodzi nazwa kubizm?
- Jakie były etapu kubizmu?
Twórcy kubizmu
- Pablo Picasso
- Georges Braque
- Juan Gris.
Kubizm – cechy charakterystyczne
Istotny wpływ na rozwój kubizmu wywarła twórczość Paula Cezanne’a, a szczególną rolę odegrały dwie zasady:
- wszystkie formy obserwowane w naturze można sprowadzić do prostych figur geometrycznych,
- porzucenie obowiązującej od renesansu perspektywy zbieżnej, dzięki czemu artysta zaczyna przedstawiać widzowi całą swoją wiedzę o przedmiocie.
Fazy kubizmu
- PREKUBISTYCZNA / CEZANOWSKA (1906-1909) – pojawiła się nowa konstrukcja obrazu. Przestrzeń pozbawiona jest głębi, a przedmioty poddane geometryzacji i deformacji, np.: Pablo Picasso “Panny z Awinionu”.
- ANALITYCZNA (1909-1911/12) – powstawały głównie martwe natury i portrety . Ukazywane jednocześnie ze wszystkich stron dzieło jest jak gdyby malowanym opisem przedmiotów. Obrazy sprawiają wrażenie rozbitego lustra. Przedmiot zostaje rozbity i pozostają tylko jego ślady, fragmenty. Kolorystyka jest ograniczona, np.: Georges Braque, “Portugalczyk”.
- SYNTETYCZNA (1911/12-1914) – dzieła to wnioski wyciągnięte z okresu poprzedniego: powraca przedmiot, ale ukazany jest w sposób uogólniony. Artysta oddaje istotę motywu. Powstają często kolaże (naklejanka).
Istota kubizmu polegała na ostatecznym zerwaniu z odwzorowywaniem natury.
Obrazy kubistyczne
Źródła zdjęć:
Frans Vandewalle, (CC BY-NC 2.0), www.flickr.com
Sztuka24h, (CC BY 2.0), www.flickr.com
Pytania maturalne dotyczące kubizmu
Na podstawie fragmentu, odpowiedź na poniższe pytania.
Tradycyjna perspektywa nie zadowalała mnie. W samym zmechanizowaniu perspektywa
ta nie daje nigdy pełnego posiadania rzeczy. Ma ona jeden punkt widzenia, poza który nie
może wyjść. Ten punkt widzenia jest czymś bardzo małym, to tak, jakby ktoś całe życie rysował profile, każąc wierzyć, że człowiek ma jedno oko. […]
Tym, co mnie silnie pociągało i co było głównym kierunkiem […] – było materializowanie
odczuwanej przeze mnie nowej przestrzeni. […] Ta właśnie przestrzeń przyciągała mnie
niezwykle, toteż pierwszym obrazem […] było poszukiwanie przestrzeni. […]
Temat jest podobny do mgły, która podnosząc się, ujawnia przedmioty. Oczywiście,
przedmiot ujawnić się może w tej mierze, w jakiej malarstwo na to zezwala. A malarstwo ma
swoje wymagania… Nie ma mowy o wyjściu z przedmiotu, idzie się ku przedmiotowi. Kiedy
w moich obrazach z 1909 r. pojawiły się przedmioty rozbite na części, był to mój sposób
zbliżania się do przedmiotu w tej mierze, w jakiej mi malarstwo na to zezwalało.
Elżbieta Grabska, Hanna Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.
1. Jak nazywa się kierunek w sztuce, który jest opisany w powyższym fragmencie?
Kubizm.
2. Na czym polegało rozumienie nowej przestrzeni?
Nowa przestrzeń polegała na odrzuceniu tradycyjnej perspektywy zbieżnej. Przedstawiany przedmiot był przez artystę rozbity na części.