złoty podział w sztuce

Złoty podział znajdziemy w piramidach w Gizie, Sagradzie Familii, a nawet w logo Apple. Określany jest również jako złota proporcja lub boska proporcja. Jest silnie związany z ciągiem Fibonacciego, czyli serią liczb, w której każda liczba jest dodawana do ostatniej.

Zastosowanie złotego podziału w dziele, czy to w architekturze, malarstwie, rzeźbie czy fotografii powoduje, że kompozycja jest bardziej estetyczne dla oka. Czym właściwie jest złoty podział i jak go wykorzystać w praktyce?

Złoty podział – definicja

Podział odcinka na dwie części, tak by stosunek ich długości wynosił 1,618 nazywany jest złotym podziałem. Oznaczany jest grecką literą φ (fi). Dzieła oparte na tej proporcji są uważane za bardziej estetyczne ze względu na harmonię.

Złoty podział w naturze

Złoty podział można zaobserwować w przyrodzie: w kształcie roślin, budowie zwierząt, układzie galaktyk, formowaniu się huraganów – z tego powodu nazywany jest również boską proporcją.

Ciąg Fibonacciego a złoty podział

Matematyk Fibonacci (znany też jako Leonardo z Pizy) opracował ciąg liczb, który wyglądał następująco:
„1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144 … etc.”. – ciąg zaczyna się od “1”, a każda kolejna liczba jest sumą poprzednich dwóch liczb.

Stosunek sąsiadujących ze sobą liczb wynosi w przybliżeniu 1,6, czyli mniej więcej tyle samo co wspomniane wyżej φ.

złoty podział a ciąg fibonacciego

Złoty podział w architekturze i sztuce

Wielu artystów stosuje złoty podział w swoich pracach. Przykładem wartym zapamiętania jest Człowiek witruwiański Leonarda da Vinci, który stanowi ilustrację do fragmentu Księgi III traktatu „O architekturze ksiąg dziesięć” Witruwiusza.W traktacie odwołuje się do postaci ludzkiej opartej na prostych podziałach.

Na ilustracji kość łonowa jest środkiem kwadratu, a pępek jest środkiem koła. Promień koła jest złotym odcinkiem wysokości kwadratu. Nie pozostają wątpliwości, że Da Vinci znał proporcje i dokładność schematu. Użył go również w swoim słynnym dziele La Gioconda, znanym bardziej jako Mona Lisa.

Złoty podział w muzyce

Warto zwrócić uwagę, że złoty podział można zastosować również w muzyce. Schemat ten można zauważyć w twórczości Mozarta: I Sonata fortepianowa C-dur, część I lub Beethovena: V Symfonia, część pierwsza.

Mocny punkt kompozycji

Uproszczeniem złotego podziału jest zasada trójpodziału kompozycji. Świetnym przykładem są nowoczesne aparaty fotograficzne z możliwością włączenia siatki z trójpodziałem. Przecięcia linii wskazują mocne punkty fotografii. To tam w pierwszym momencie wędruje nasz wzrok, dlatego często warto wykadrować zdjęcie tak, by znalazły się tam ważne elementy (oczywiście w zależności od wizji artysty i fotografowanego obiektu).

mocny punkt w fotografii