Abstrakcjonizm zwany jest sztuką nieprzedstawiającą albo niefiguratywną. Słowo abstrakcja pochodzi z łaciny “abstractio” i oznacza „oderwanie”.
Nurt ten pojawił się na początku XX wieku w różnych ośrodkach artystycznych. Początek abstrakcji wyznacza dzieło Wassily’ego Kandinsky’ego „Akwarela abstrakcyjna”, stworzone w 1910 r. Celem abstrakcji nie jest odtworzenie natury, lecz artyści tworzą równolegle do niej odrębny, własny świat.
Prekursorzy abstrakcjonizmu:
- Hilma af Klint,
- Wassily Kandinsky,
- Edward Munch.
Sztuka abstrakcyjna rozwijała się głównie w 2 kierunkach:
- Geometryczny (zimny) – wywodzi się z kubizmu.
- Niegeometryczny (ciepły, gorący) – wywodzący się z fowizmu i ekspresjonizmu.
Nurty abstrakcjonistyczne
Abstrakcja geometryczna:
- konstruktywizm
- suprematyzm
- neoplastycyzm
- De Stijl
- Szkoła Bauhaus
- optical art (op-art, sztuka optyczna)
- minimal art
Abstrakcja niegeometryczna
- informel (lub też ekspresjonizm abstrakcyjny, taszyzm, action painting)
- color field painting.
Kinetyzm
Cechy malarstwa abstrakcyjnego:
- odejście od modelu renesansowego (odwzorowywania rzeczywistości)
- brak ograniczeń, swoboda
- brak wątków tematycznych
- brak rozpoznawalnych obiektów, sztuka nieprzedstawiająca
- podkreślenie kształtów, kolorów, linii i tekstur
- przekaz filozoficzny.
Przedstawiciele abstrakcjonizmu:
- Wassily Kandynsky
- Piet Mondrian
- Kazimierz Malewicz
- Hilma af Klint
- Henri Matisse
- Paul Klee
- Sam Francis
- Lucio Fontana
Polscy abstrakcjoniści
- Wojciech Fangor
- Henryk Stażewski
- Ryszard Winiarski
- Jerzy Tchórzewski
- Adam Marczyński
- Stefan Gierowski
